تب برفکی یا «بیماری دهان و پا»
تب برفکی یا «بیماری دهان و پا» (به انگلیسی: Foot-and-Mouth Disease) یک بیماری عفونی و گاهی کشنده ویروسی است که که موجب بیمار شدن حیوانات زوج سم از جمله گاو اهلی و اعضای خانواده? گاوسانان میشود. این ویروس عامل بیماری در ابتدا به مدت دو تا سه روز تب شدید ایجاد نموده و متعاقباً تاولهایی در داخل دهان و روی پا ظاهر میشود که ممکن است پاره شده و موجب لنگش حیوان شود. این بیماری بسیار واگیردار است و قطرات آیروسل دفع شده از حیوان آلوده، تماس با تجهیزات دامداری، غذا، وسایل نقلیه، البسه آلوده و حیوانات شکارچی اهلی و وحشی موجب گسترش بیماری میشوند. این بیماری به عنوان طاعون برای صنعت دامداری محسوب میشود. کنترل بیماری منوط به واکسیناسیون، مراقبت شدید نقل و انتقال حیوانات، قرنطینه نمودن حیوانات مبتلا، اعمال محدودیت در خرید و فروش حیوانات و گاهی معدوم نمودن میلیونها راس دام است.
گاو، گاو میش، گوسفند، بز، خوک، گوزن و آهو به بیماری تب برفکی حسا س میباشند. فیل، جوجه تیغی و لاما نسبت به بیماری مقاومت بیشتری داشته و در صورت ابتلا علایم خفیف بروز داده و بیماری رابه حیوانات دیگر منتقل نمیکنند. موش، رت و مرغ خانگی تحت شرایط آزمایشگاهی به بیماری مبتلا شدهاند ولی مواجهه آنها تحت شرایط طبیعی با ویروس عامل بیماری بعید به نظر میر سد. انسان به ندرت به این بیماری مبتلا میشود.
ویروس عامل بیماری نوعی پیکورنا ویروس و عضو شاخص جنس آفتوویروس است. عفونت زمانی اتفاق میافتد که ذرات ویروسی بداخل سلول میزبان راه پیدا کند. سپس ویروس سلول میزبان را مجبور به تولید هزاران کپی از خود مینماید که نهایتاً با انهدام سلول ذرات ویروسی در خون رها میشوند. این ویروس اشکال متغیری دارد و همین موضوع تأثیر واکسیناسیون را با اشکال روبرو میکند.این بیماری در ایران شایع است خصوصاً در ایبک اباد